Iets moois of iets lelijks?

Als je een gebouw vervangt dan heb je kans er iets moois voor terug te zetten. De veranderingen in de stad Groningen zijn gedurende veertig jaar bijgehouden door Henk Tiggelaar. Hij was bouwdeskundige in gemeentelijke dienst en wist precies waar wat in de stad zou veranderen. Hij fotografeerde uit hobby situaties hoe het was. En later kwam hij terug om het verschil vast te leggen. Het geeft ons de gelegenheid de argumenten te bedenken die geleid hebben tot het nieuwe ontwerp.

Je vraagt je bij nieuwe gebouwen vaak af hoe het vroeger was: wat stond er op die plek? Tiggelaar geeft antwoord, want hij verzamelde al die plekken in zijn fotoboek Groningen Verandert. Het is nu in de boekhandel te koop. De linker foto toont hoe het was en de rechter hoe het is geworden. Het concept is vaker toegepast, maar Tiggelaar heeft dit veertig jaar volgehouden. En daarom kon hij een compleet overzicht van de stad geven. Maar wat vooral kunstig is, dat hij zijn standpunten zo slim wist te kiezen, toen het nieuwe gebouw er nog niet stond. Dat vereist een secuur inzicht in de aanstaande verandering. En je moet er dus jong mee beginnen en volhouden. Wordt deze hobby ook in Haren uitgeoefend?

Een voorbeeld uit het boek is een nieuwbouwproject aan de Hereweg, hoek Helperwestsingel. Voor Harenaars bekend, als u naar de stad rijdt. Dit project toont de worsteling van een architect die aan een plek begint waar gesloopt gaat worden. Wat ga je dan maken? Kan het oude pand je inspireren? Het is eigenlijk nooit als hoekpand ontworpen, terwijl het nu wel prominent de toegang tot de zijstraat vormt. Het is dure grond, dus er komt een ruim programma op. Hoeveel verdiepingen vind je nog acceptabel? Hoe sluit je aan op de naastliggende panden? Maak je de voorkant belangrijker dan de zijkant, of gelijkwaardig? Kies je gevels met ramen die gebruikelijk zijn in het straatbeeld, of vind je dat je op deze plek mag afwijken? Ga je voor baksteen, of ligt dat teveel voor de hand? Neem je kleuren die het pand nog groter maken, of juist niet? Het ontwerpproces kent veel keuzes. Naar de argumentatie voor de oplossingen moeten we raden, want het boek is zonder tekst. We mogen het zelf bedenken. Hoe lelijk moet iets zijn om het door dit soort “moois” te laten vervangen?